Atık Yönetimi ve Atıktan Enerji Üreticileri Derneği (TAYED) Genel Başkanı Ali Rıza Öner, Yenilenebilir Enerji Kaynaklarını Destekleme Mekanizması (YEKDEM) ile elektrik üreticilerine sağlanan desteğin sona ermesinin şehir çöplerinin bertarafı ve dönüşümünü yapan katı atık tesislerinde yol açtığı sorunlardan sorunlardan söz etti. Öner, bu tesislerin işletme ve işlettirilme yetkisinin büyükşehir belediyelerine ait olduğunu belirterek şunları söyledi:
“Bertaraf tesislerinin ihaleleri genelde yap-işlet, yap-işlet-devret veya imtiyaz anlaşmaları çerçevesinde yapıldı. Bunlar yapılırken temel mekanizma yenilenebilir enerji kaynaklarını destekleme mekanizmasıydı (YEKDEM). Yani Devletimizin yenilenebilir enerji kaynaklarına verdiği teşvikler kullanılarak bu tesisler yapıldı. Bu tesislerin yapıldığı ilk yıllarda elektrik fiyatları yüksek olduğu için YEKDEM sonrası işletme maliyetlerinin kurtaracağı hesaplanmıştı. Ancak günümüze geldiğinde özellikle güneş ve rüzgar enerji santrallerinde ilk yatırım maliyetlerinin düşmesi ve çok fazla yatırım yapılması serbest elektrik fiyatlarını hızla aşağı çekti, gün içi piyasasında elektrik fiyatlarının neredeyse sıfıra düştüğü yani üreticiye kazandırmadığı saatler oluyor.”
‘DURMA ŞANSLARI YOK’
Bu tesislerin durmaksızın 7 gün 24 saat çalışması sonucunda sürekli olarak biyogaz ürettiğini vurgulayan Öner, “Bu şirketler biyogazı sürekli elektriğe dönüştürmek zorunda. Durma ve bekleme şansları yok” diye konuştu. YEKDEM süresinin 15 yıl daha devam edecek şekilde güncellenmesi gerektiğini vurgulayan Öner, “Belediyeler ile gelir paylaşımı yapan tesislerin belediyelere verdikleri payın da kaldırılması önemlidir. Çevre Bakanlığı, Belediyeler ve katı atık bertaraf firmalarının bir araya gelerek bu duruma çözüm üretmeleri gerekiyor. Türkiye’deki katı atık bertaraf tesislerinin toplamı 350 megawatlık bir kapasiteye sahiptir. Türkiye’de üretilen elektriğin yüzde 2’si bu tesislerde üretiliyor. Bu sebeple bu tesislerin desteklenmesi çok bir yük de getirmeyecektir. Bu tesislerin ürettiği elektriğin azalttığı karbon emisyonu eşdeğeri ise yıllık 600 bin tondur. Bu tesisler yeşil elektrik üreterek metan gazının zararını 40 kat azaltıyor” ifadelerini kullandı.
